Odredbama Zakona o izvršenju i obezbeđenju („Sl. glasnik RS“, br. 106/2015, 106/2016 – autentično tumačenje, 113/2017 – autentično tumačenje, 54/2019, 9/2020 – autentično tumačenje i 10/2023 – dr. zakon) regulisani su pojmovi i vrste sredstava i predmeta izvršenja, kao i pitanja vezana za primenu načela srazmere, više sredstava i predmeta izvršenja, promenu i dodavanje sredstava i predmeta izvršenja.
Sredstva izvršenja
Sredstva izvršenja su radnje kojima se namiruje potraživanje izvršnog poverioca.
Sredstva izvršenja radi namirenja novčanog potraživanja jesu:
- prodaja nepokretnosti izvršnog dužnika
- prodaja pokretnih stvari izvršnog dužnika
- zajednička prodaja nepokretnosti i pokretnih stvari
- prenos novčanog potraživanja izvršnog dužnika
- prenos zarade izvršnog dužnika
- prenos novčanih sredstava s računa izvršnog dužnika kod banke
- prenos sredstava sa štednog uloga ili tekućeg računa izvršnog dužnika
- prodaja finansijskih instrumenata izvršnog dužnika
- prodaja udela izvršnog dužnika u privrednim subjektima i
- prenos potraživanja izvršnog dužnika da mu se predaju ili isporuče pokretne stvari ili preda nepokretnost i unovčenje drugih imovinskih prava izvršnog dužnika.
Sredstva izvršenja radi ostvarivanja nenovčanog potraživanja jesu:
- predaja pokretnih stvari izvršnog dužnika
- ispražnjenje i predaja nepokretnosti izvršnog dužnika
- činjenje, nečinjenje ili trpljenje izvršnog dužnika
- predaja deteta i izvršenje drugih odluka u vezi s porodičnim odnosima
- vraćanje zaposlenog na rad
- deoba suvlasničke stvari i
- izdejstvovanje izjave volje.
Predmeti izvršenja
Predmeti izvršenja su stvari i prava izvršnog dužnika na kojima se sprovodi izvršenje.
Predmet izvršenja ne mogu biti:
- stvari izvan prometa, objekti, oružje i oprema koji su namenjeni odbrani i bezbednosti Republike Srbije
- ni nepokretne ni pokretne stvari koje koriste državni organi za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti
- novčana sredstva i finansijski instrumenti koji su utvrđeni kao sredstvo obezbeđenja u skladu sa zakonom kojim se uređuje finansijsko obezbeđenje, uključujući novčana sredstva i finansijske instrumente na kojima je ustanovljeno založno pravo u skladu sa tim zakonom
- ni druga prava i stvari koji su Zakonom o izvršenju i obezbeđenju ili drugim zakonom izuzeti od izvršenja.
Načelo srazmere
Javni izvršitelj dužan je da prilikom izbora sredstva i predmeta izvršenja radi namirenja novčanog potraživanja vodi računa o srazmeri između visine obaveze izvršnog dužnika i sredstva i vrednosti predmeta izvršenja.
Prilikom izbora između više sredstava i predmeta izvršenja, javni izvršitelj po službenoj dužnosti vodi računa o tome da se izvršenje sprovodi onim sredstvom i na onom predmetu koji su za izvršnog dužnika najmanje nepovoljni.
Ne primenjuje se načelo srazmere ako se izvršni dužnik u formi javne ili po zakonu overene isprave saglasio da se izvršenje sprovede određenim sredstvom i na određenom predmetu izvršenja, ili ako je nesumnjivo utvrđeno da postoji samo jedno sredstvo i jedan predmet izvršenja iz kojeg se može namiriti potraživanje izvršnog poverioca.
Više sredstava i predmeta izvršenja
U rešenju o izvršenju radi namirenja novčanog potraživanja određuju se, po pravilu, sredstvo i predmet izvršenja koji su naznačeni u predlogu za izvršenje.
Ako je u predlogu za izvršenje naznačeno više sredstava i predmeta izvršenja koja istovremeno treba da se sprovedu, u rešenju o izvršenju određuju se sva.
Ako je u rešenju o izvršenju određeno više sredstava i predmeta izvršenja, javni izvršitelj će zaključkom, po službenoj dužnosti ili na predlog stranke, ograničiti izvršenje na samo neka sredstva i predmete koji su dovoljni da se izvršni poverilac namiri.
Ako nisu dovoljni da se izvršni poverilac namiri, javni izvršitelj zaključkom nalaže sprovođenje izvršenja sledećim sredstvom i predmetom izvršenja.
Promena i dodavanje sredstva i predmeta izvršenja
Ako namirenje nije moguće iz sredstava i predmeta izvršenja koji su već određeni, javni izvršitelj će po službenoj dužnosti ili na predlog stranke, zaključkom promeniti sredstvo i predmet izvršenja ili odrediti da se izvršenje nastavi i drugim sredstvima i predmetima pored već određenih.
Javni izvršitelj će po službenoj dužnosti ili na predlog stranke zaključkom da promeni već određeno sredstvo i predmet izvršenja, ako postoji očigledna nesrazmera između određenog sredstva i predmeta izvršenja i visine potraživanja izvršnog poverioca.
Ažurirano: 30. 9. 2025.
Saznajte više:
Predlog za izvršenje i rešenje o izvršenju »
Nadležnost za sprovođenje izvršenja »
Pravni lekovi u izvršnom postupku »
Dali izvršitelj može da izvrši plenidbu 2/3 plate?Hvala unapred!
Poštovani Miroslave,
Prema odredbama člana 258. stav 1. i 2. Zakona o izvršenju i obezbeđenju („Sl. glasnik RS“, br. 106/2015, 106/2016 – autentično tumačenje, 113/2017 – autentično tumačenje, 54/2019 i 9/2020 – autentično tumačenje) izvršenje na zaradi ili plati, naknadi zarade, odnosno naknadi plate može da se sprovede u visini do jedne polovine zarade, naknade zarade, plate, naknade plate, odnosno do njihove četvrtine, ako je njihov iznos jednak ili manji od minimalne zarade utvrđene u skladu sa zakonom. Izvršenje na zaradi ili plati, naknadi zarade, odnosno naknadi plate koja ne prelazi iznos prosečne neto zarade prema poslednjem objavljenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike, može se sprovesti do njihove trećine.
Na osnovu prethodno navedenog sprovođenje izvršenja u visini do 2/3 zarade bi bilo nezakonito.