Uslovi za upis u registar poljoprivrednih gazdinstava i pasivni status poljoprivrednog gazdinstva

Radi sprovođenja i praćenja poljoprivredne politike, evidentiranja poljoprivrednih gazdinstava i porodičnih poljoprivrednih gazdinstava, kao i radi vođenja analitike i statistike za potrebe Ministarstva nadležnog za poslove poljoprivrede, u Upravi za agrarna plaćanja se vodi Registar poljoprivrednih gazdinstava.

Pravilnik o upisu u registar poljoprivrednih gazdinstava, promeni podataka i obnovi registracije, elektronskom postupanju, kao i o uslovima za pasivan status poljoprivrednog gazdinstva („Sl. glasnik RS“, br. 25/2023, 110/2023, 3/2024 i 34/2024) (u daljem tekstu: Pravilnik) propisuje način i uslovi upisa i vođenja Registra poljoprivrednih gazdinstava uslovi i način promene podataka u Registru poljoprivrednih gazdinstava i obnove registracije, način čuvanja podataka upisanih u Registar poljoprivrednih gazdinstava, elektronska forma u kojoj se dostavljaju podnesci i prilozi, a strankama rešenja doneta u postupcima upisa u Registar poljoprivrednih gazdinstava, obnove registracije, promene podataka upisanih u Registar poljoprivrednih gazdinstava i brisanja iz Registra poljoprivrednih gazdinstava, način obezbeđenja podrške subjektima upisa u Registar poljoprivrednih gazdinstava u vezi sa elektronskim postupanjem, obrazac zahteva za upis poljoprivrednog gazdinstava u Registar poljoprivrednih gazdinstava, obrazac zahteva za obnovu upisa, obrasci priloga i dokumentacija koja se podnosi uz zahtev, kao i uslovi za pasivni status poljoprivrednog gazdinstva.

Uslovi upisa u registar poljoprivrednih gazdinstava

Subjekti upisa

U Registar poljoprivrednih gazdinstava se upisuje:

1. poljoprivredno gazdinstvo na kojem preduzetnik, privredno društvo, zemljoradnička zadruga, ustanova ili drugo pravno lice, sa sedištem u Republici Srbiji, obavlja:
   – poljoprivrednu proizvodnju
   – preradu poljoprivrednih proizvoda
   – druge nepoljoprivredne aktivnosti (ruralni turizam, stari zanati i sl.)
2. porodično poljoprivredno gazdinstvo na kojem fizičko lice – poljoprivrednik, sa prebivalištem u Republici Srbiji, samostalno ili zajedno sa članovima svog domaćinstva obavlja:
   – poljoprivrednu proizvodnju
   – druge nepoljoprivredne aktivnosti (ruralni turizam, stari zanati i sl.).

Poljoprivredna proizvodnja

U Registar poljoprivrednih gazdinstava se upisuje poljoprivredna proizvodnja subjekta upisa na teritoriji Republike Srbije, i to:

1. proizvodnja biljnih kultura u skladu sa Šifarnikom biljne proizvodnje i druge namene zemljišnih parcela, koji je odštampan uz Pravilnik i čini njegov sastavni deo
2. gajenje životinja u skladu sa Šifarnikom životinja gajenih na poljoprivrednom gazdinstvu, koji je odštampan uz Pravilnik i čini njegov sastavni deo.

U Registar poljoprivrednih gazdinstava se upisuje proizvodnja biljnih kultura u skladu sa Šifarnikom biljne proizvodnje i druge namene zemljišnih parcela, koji je odštampan uz Pravilnik i čini njegov sastavni deo na najmanje 0,5 hektara poljoprivrednog zemljišta. Izuzetno, u Registar poljoprivrednih gazdinstava se može upisati i:

1. proizvodnja biljnih kultura na manje od 0,5 hektara poljoprivrednog zemljišta ako se proizvode sledeće biljne kulture:
   – gajene pečurke
   – gajenje povrća u zaštićenom prostoru
   – stono grožđe
   – grožđe vinskih sorti
2. korišćenje neobrađenog zemljišta za namenu ribnjaka na manje od 0,5 hektara poljoprivrednog zemljišta ako je u Registru poljoprivrednih gazdinstava upisan i uzgoj ribe.

U Registar poljoprivrednih gazdinstava se može upisati proizvodnja biljnih kultura na zemljištu koje je u katastru nepokretnosti prema vrsti zemljišta određeno kao šumsko zemljište ako se proizvode sledeće biljne kulture:

1. šumski sadni materijal
2. matičnjaci ukrasnog bilja
3. sadnice ukrasnog drveća i žbunja
4. šume.

U Registar poljoprivrednih gazdinstava se upisuje gajenje životinja u skladu sa Šifarnikom životinja gajenih na poljoprivrednom gazdinstvu, koji je odštampan Pravilnik i čini njegov sastavni deo ako se gaje životinje koje su obeležene i registrovane u Centralnoj bazi podataka o obeležavanju životinja, u skladu sa zakonom kojim se uređuje veterinarstvo.

Prerada poljoprivrednih proizvoda

U Registar poljoprivrednih gazdinstava se upisuje obavljanje prerade poljoprivrednih proizvoda ako poljoprivredno gazdinstvo na kojem preduzetnik, privredno društvo, zemljoradnička zadruga, ustanova ili drugo pravno lice, sa sedištem u Republici Srbiji u nadležnom registru koji vodi Agencija za privredne subjekte u skladu sa zakonom kojim se uređuje postupak registracije u Agenciji za privredne registre ima upisanu pretežnu delatnost u skladu sa Šifarnikom prerade poljoprivrednih proizvoda, koji je odštampan uz Pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Druge nepoljoprivredne aktivnosti

U Registar poljoprivrednih gazdinstava se upisuje obavljanje drugih nepoljoprivrednih aktivnosti (ruralni turizam, stari zanati i sl.) ako poljoprivredno gazdinstvo ili porodično poljoprivredno gazdinstvo obavlja aktivnosti u skladu sa Šifarnikom drugih nepoljoprivrednih aktivnosti, koji je odštampan uz Pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Osnov korišćenja zemljišta

U Registar poljoprivrednih gazdinstava se upisuje proizvodnja biljnih kultura i obavljanje drugih nepoljoprivrednih aktivnosti (ruralni turizam, stari zanati i sl.), na poljoprivrednom zemljištu koje poljoprivredno gazdinstvo i porodično poljoprivredno gazdinstvo koristi po osnovu:

1. prava svojine
2. rešenja – izvoda o raspodeli komasacione mase
3. ugovora o zakupu ili ugovora o ustupanju zemljišta na korišćenje pod uslovom da rok važenja tih ugovora ne može da istekne pre 31. oktobra u godini na koju se odnosi upis ili obnova registracije u Registru poljoprivrednih gazdinstava
4. prava korišćenja poljoprivrednog zemljišta u društvenoj svojini stečenoj teretnim pravnim poslom.

Ugovor o zakupu zemljišta u društvenoj svojini predstavlja pravni osnov za korišćenje zemljišta podoban za upis u Registar poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa Pravilnikom samo ako je zakupodavac upisan kao korisnik tog zemljišta u katastar nepokretnosti.

Ugovor o zakupu ili ugovor o ustupanju na korišćenje zemljišta u privatnoj ili zadružnoj svojini, sa zakupodavcem, odnosno ustupiocem pravnim licem predstavlja pravni osnov za korišćenje zemljišta podoban za upis u Registar poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa Pravilnikom samo ako zakupac, odnosno korisnik nije:

1. lice koje ima posebne dužnosti prema društvu zakupodavca, odnosno ustupioca, u skladu sa zakonom kojim se uređuju privredna društva i osnivačkim aktom, odnosno statutom
2. povezano lice u odnosu na pravno lice koje je zakupodavac, odnosno ustupilac, u skladu sa zakonom kojim se uređuju privredna društva
3. lice zaposleno kod zakupodavca, odnosno ustupioca pravnog lica.

Posebni uslovi upisa porodičnog poljoprivrednog gazdinstava

U slučaju upisa porodičnog poljoprivrednog gazdinstva, u Registar poljoprivrednih gazdinstava se upisuje fizičko lice – poljoprivrednik koji je nosilac porodičnog poljoprivrednog gazdinstava, a mogu se upisati i članovi porodičnog poljoprivrednog gazdinstva.

Član porodičnog poljoprivrednog domaćinstva jeste punoletni član istog domaćinstva, odnosno fizičko lice koje je prijavljeno na istoj adresi prebivališta kao i nosilac porodičnog poljoprivrednog gazdinstva, koje se stalno ili povremeno bavi radom na gazdinstvu i koji se upisuje u Registar poljoprivrednih gazdinstava kao član porodičnog poljoprivrednog gazdinstva na osnovu izjave da je član porodičnog poljoprivrednog gazdinstva, odnosno maloletni član istog domaćinstva na osnovu izjave roditelja, odnosno zakonskog staratelja.

Fizičko lice – poljoprivrednik može biti upisan u Registar poljoprivrednih gazdinstava kao nosilac ili član samo jednog porodičnog poljoprivrednog gazdinstva.

Član porodičnog poljoprivrednog gazdinstva koji je vlasnik ili zakupac, odnosno korisnik zemljišta iz člana 3. stavovi 2-4. i člana 4. Pravilnika može svojom izjavom da odredi nosioca porodičnog poljoprivrednog gazdinstva kao korisnika tog zemljišta u smislu Pravilnika.

Ako porodično poljoprivredno gazdinstvo ima upisano dva ili više članova, u slučaju smrti nosioca porodičnog poljoprivrednog gazdinstva, preostali upisani članovi porodičnog poljoprivrednog gazdinstva sporazumno određuju privremenog nosioca iz svojih redova do okončanja ostavinskog postupka i sprovođenja promene u katastru nepokretnosti i o tome obaveštavaju ministarstvo nadležno za poslove poljoprivrede – Upravu za agrarna plaćanja u roku od 30 dana.

Ako porodično poljoprivredno gazdinstvo ima upisanog jednog člana, u slučaju smrti nosioca porodičnog poljoprivrednog gazdinstva, upisani član postaje privremeni nosilac tog porodičnog poljoprivrednog gazdinstva, do okončanja ostavinskog postupka i sprovođenja promene u Registru nepokretnosti.

Ako porodično poljoprivredno gazdinstvo nema upisanog nijednog člana, u slučaju smrti nosioca porodičnog poljoprivrednog gazdinstva, to porodično poljoprivredno gazdinstvo se briše iz Registra poljoprivrednih gazdinstava.

Uslovi za pasivni status poljoprivrednog gazdinstva

Poljoprivredno gazdinstvo koje je upisano u Registar poljoprivrednih gazdinstava može da bude u aktivnom ili pasivnom statusu.

Poljoprivredno gazdinstvo vodi se u Registru poljoprivrednih gazdinstava u aktivnom statusu, osim ako se steknu uslovi za pasivni status propisani u članu 26. Pravilnika.

Poljoprivredno gazdinstvo u pasivnom statusu ne može da ostvaruje mere za podsticanje razvoja poljoprivredne proizvodnje, na koje bi imalo pravo prema posebnim propisima, niti zemljišni fond može da bude predmet upisa drugog poljoprivrednog gazdinstva. Podneti zahtev poljoprivrednog gazdinstva u pasivnom statusu za korišćenje podsticaja se odbacuje rešenjem.

U slučaju prestanka nekih uslova za upis ili neispunjenja preuzetih obaveza, pasivni status se određuje automatski, prestankom nekog od uslova za upis u Registar poljoprivrednih gazdinstava, odnosno danom dospeća preuzetih obaveza, o čemu se poljoprivrednom gazdinstvu dostavlja obaveštenje.U ostalim slučajevima propisanim članom 26. Pravilnika, pasivni status, kao i obnova aktivnog statusa poljoprivrednog gazdinstva se određuje rešenjem direktora Uprave za agrarna plaćanja.

Protiv utvrđenog pasivnog statusa može se izjaviti žalba ministru, preko Uprave za agrarna plaćanja. Rešenje ministra je konačno.

Pasivni status traje:

1. do ponovnog sticanja uslova za upis u Registar poljoprivrednih gazdinstava
2. do otklanjanja razloga (isplate dospelog kredita ili rata kredita, odnosno dospelih rata za zakup poljoprivrednog zemljišta u državnoj svojini, povraćaja više primljenih sredstava i sl.)
3. jednu godinu od donošenja rešenja o određivanju pasivnog statusa, ako poljoprivredno gazdinstvo nije upisalo u Registar poljoprivrednih gazdinstava sve katastarske parcele zemljišta na kojima obavlja poljoprivrednu proizvodnju, kao i ako se utvrdi da je poljoprivredno gazdinstvo dalo neistinite podatke u zahtevu za upis, odnosno obnovu registracije ili promenu podataka u Registru poljoprivrednih gazdinstava ili u zahtevu za korišćenje podsticajnih sredstava, kao i u priloženoj dokumentaciji, a ti podaci imaju uticaja na ostvarivanje prava na podsticaje
4. tri godine od donošenja rešenja o određivanju pasivnog statusa, u slučaju iz člana 26. stav 2. tačka 4) podtač. (2), (3), (3a) i (6) do (22) Pravilnika. Po isteku polovine trajanja pasivnog statusa, poljoprivredno gazdinstvo može podneti zahtev za prevremeni prestanak pasivnog statusa i obnovu aktivnog statusa u kome navodi opravdane razloge za prevremeni prestanak pasivnog statusa, poljoprivredno gazdinstvo može podneti samo jedan zahtev. Zahtev poljoprivredno gazdinstvo podnosi Komisiji za ocenu pasivnog statusa. Odluka ministra po zahtevu za prevremeni prestanak pasivnog statusa i obnovu aktivnog statusa je konačna. U roku od 30 dana od dana prijema urednog zahteva, Komisija razmatra zahtev i dostavlja ministru obrazloženi predlog odluke povodom zahteva
5. pet godina od donošenja rešenja o određivanju pasivnog statusa, u slučajevima iz člana 26. stav 2. tačka 4) podtač. (1), (4), (4a), (5) i (23) do (26) Pravilnika.

Zahtev za prevremeni prestanak pasivnog statusa i obnovu aktivnog statusa poljoprivrednog gazdinstva poljoprivredno gazdinstvo podnosi Komisiji za ocenu pasivnog statusa, koju obrazuje ministar.

Preuranjen, nepotpun i nedopušten zahtev za prevremeni prestanak pasivnog statusa i obnovu aktivnog statusa poljoprivrednog gazdinstva odbacuje se bez razmatranja.

U roku od 30 dana od dana prijema urednog zahteva, Komisija za ocenu pasivnog statusa razmatra zahtev i dostavlja ministru obrazloženi predlog odluke povodom zahteva.

Pri razmatranju zahteva Komisija za ocenu pasivnog statusa ceni opravdanost razloga za prestanak pasivnog statusa, uzimajući u obzir sve okolnosti konkretnog slučaja, a naročito da li je poljoprivredno gazdinstvo iz istog razloga ranije bilo u pasivnom statusu, kao i da li je postupanjem, poljoprivrednog gazdinstva na osnovu kog je utvrđen pasivan status, nastupila šteta, odnosno da li je poljoprivredno gazdinstvo otklonilo, odnosno naknadilo ovu štetu.

Odluka ministra po zahtevu za prevremeni prestanak pasivnog statusa i obnovu aktivnog statusa je konačna.

Saznajte više:
Poljoprivredno gazdinstvo »
Osnivanje zadruge »