Postupak sprovođenja statusnih promena podela i izdvajanje su regulisane odredbama Zakona o privrednim društvima („Sl. glasnik RS“, br. 36/2011, 99/2011, 83/2014 – dr. zakon, 5/2015, 44/2018, 95/2018 i 91/2019).
U statusnoj promeni podela i izdvajanje mogu učestvovati jedno ili više društava iste ili različite pravne forme, a ne može učestvovati društvo koje je u likvidaciji ili u stečaju, osim ako se statusna promena sprovodi kao mera reorganizacije u skladu sa zakonom kojim se uređuje stečaj.
Podela
Privredno društvo se može podeliti tako što će istovremeno preneti celokupnu imovinu i obaveze na:
- dva ili više novoosnovanih društava (podela uz osnivanje) ili
- dva ili više postojećih društava (podela uz pripajanje) ili
- jedno ili više novoosnovanih društava i jedno ili više postojećih društava (mešovita podela).
Privredno društvo po sprovedenoj statusnoj promeni prestaje da postoji bez sprovođenja postupka likvidacije.
Izdvajanje
Privredno društvo se može podeliti tako što će preneti deo svoje imovine i obaveza na:
- jedno ili više novoosnovanih društava (izdvajanje uz osnivanje) ili
- jedno ili više postojećih društava (izdvajanje uz pripajanje) ili
- jedno ili više novoosnovanih društava i jedno ili više postojećih društava (mešovito izdvajanje).
Privredno društvo, koje je prenosi deo svoje imovine i obaveza po sprovedenoj statusnoj promeni nastavlja da postoji.
Nacrt plana podele privrednog društva
Radi sprovođenja statusne promene podela ili izdvanje odbor direktora, odnosno nadzorni odbor ako je upravljanje društvom dvodomno, priprema sledeće akte i dokumente:
- nacrt plana podele ako samo jedno društvo učestvuje u statusnoj promeni, kao i sledeća dokumenta, koja čine sastavni deo nacrta plana podele:
– predlog odluke o izmenama i dopunama osnivačkog akta, odnosno statuta društva sticaoca, a ako statusnom promenom nastaje novo društvo predlog osnivačkog akta, kao i predlog statuta tog društva ako je ono akcionarsko društvo;
– deobni bilans društva prenosioca, u slučaju statusne promene podele ili izdvajanja;
– spisak članova društva prenosioca, sa navođenjem nominalne vrednosti njihovih udela, odnosno akcija u društvu sticaocu, kao i udela, odnosno akcija koje stiču u društvu sticaocu;
– spisak zaposlenih u društvu prenosiocu čiji se radni odnos nastavlja u društvu sticaocu. - finansijske izveštaje, sa mišljenjem revizora, sa stanjem na dan koji prethodi danu donošenja odluke skupštine o statusnoj promeni najviše šest meseci; Privredno društvo može kao finansijske izveštaje koristiti:
– poslednje godišnje finansijske izveštaje, sa mišljenjem revizora, ako od završetka poslovne godine do dana donošenja odluke skupštine o statusnoj promeni nije prošlo više od šest meseci ili
– polugodišnje finansijske izveštaje, sa mišljenjem revizora, ako je od završetka poslovne godine do dana donošenja odluke skupštine o statusnoj promeni prošlo više od šest meseci. - izveštaj revizora o izvršenoj reviziji statusne promene;
- izveštaj odbora direktora, odnosno izvršnog odbora ako je upravljanje društvom dvodomno, o statusnoj promeni;
- predlog odluke skupštine o statusnoj promeni.
Obaveza objavljivanja nacrta plana podele privrednog društva
Nacrt plana podele privredno društvo objavljuje na svojoj internet stranici, ako je ima, i dostavlja registru privrednih subjekata radi objavljivanja na internet stranici tog registra najkasnije 60 dana pre dana održavanja sednice skupštine na kojoj se donosi odluka o statusnoj promeni.
Uz nacrt plana podele privrednog društva objavljuje se i obaveštenje članovima društva o vremenu i mestu gde mogu izvršiti uvid u sledeće dokumente i akte:
- nacrt plana podele ako samo jedno društvo učestvuje u statusnoj promeni, kao i sledeća dokumenta, koja čine sastavni deo nacrta plana podele:
– predlog odluke o izmenama i dopunama osnivačkog akta, odnosno statuta društva sticaoca, a ako statusnom promenom nastaje novo društvo predlog osnivačkog akta, kao i predlog statuta tog društva ako je ono akcionarsko društvo;
– deobni bilans društva prenosioca, u slučaju statusne promene podele ili izdvajanja;
– spisak članova društva prenosioca, sa navođenjem nominalne vrednosti njihovih udela, odnosno akcija u društvu sticaocu, kao i udela, odnosno akcija koje stiču u društvu sticaocu;
– spisak zaposlenih u društvu prenosiocu čiji se radni odnos nastavlja u društvu sticaocu. - finansijske izveštaje, sa mišljenjem revizora, sa stanjem na dan koji prethodi danu donošenja odluke skupštine o statusnoj promeni najviše šest meseci;
- izveštaj revizora o izvršenoj reviziji statusne promene;
- izveštaj odbora direktora, odnosno izvršnog odbora ako je upravljanje društvom dvodomno, o statusnoj promeni;
- predlog odluke skupštine o statusnoj promeni.
Objavljivanjem nacrta plana podele privrednog društva smatra se da su i poverioci društva obavešteni o statusnoj promeni.
Plan podele privrednog društva
Ako samo jedno društvo učestvuje u statusnoj promeni, odbor direktora, odnosno nadzorni odbor ako je upravljanje društvom dvodomno, usvaja plan podele privrednog društva.
Plan podele privrednog društva sadrži naročito sledeće podatke:
- poslovna imena i sedišta društava koja učestvuju u statusnoj promeni;
- cilj i uslove pod kojima se vrši statusna promena;
- označenje vrednosti imovine i visine obaveza koje se statusnom promenom prenose na društvo sticaoca i njihov opis, kao i način na koji se taj prenos vrši društvu sticaocu;
- podatke o zameni udela, odnosno akcija, a naročito:
– srazmeru u skladu sa kojom se vrši zamena udela, odnosno akcija u društvu prenosiocu za udele, odnosno akcije u društvu sticaocu i visinu novčanog plaćanja ako postoji;
– način preuzimanja udela, odnosno akcija u društvu sticaocu i datum od koga ti udeli, odnosno akcije daju pravo učešća u dobiti;
– podatke o posebnim pravima u društvu sticaocu koja stiču članovi društva prenosioca sa posebnim pravima; - datum od koga prestaju poslovne aktivnosti društva prenosioca, ako ono prestaje po sprovedenoj statusnoj promeni;
- datum od koga se transakcije društva prenosioca smatraju, u računovodstvene svrhe, transakcijama obavljenim u ime društva sticaoca;
- sve posebne pogodnosti u društvu sticaocu koje se odobravaju članovima odbora direktora, odnosno izvršnog i nadzornog odbora ako je upravljanje društvom dvodomno, društava koja učestvuju u statusnoj promeni;
- uslove pod kojima će se nastaviti radni odnos zaposlenih u društvu sticaocu;
- ostala pitanja od značaja za sprovođenje statusne promene.
Sastavni deo plana podele privrednog društva čine:
- predlog odluke o izmenama i dopunama osnivačkog akta, odnosno statuta društva sticaoca, a ako statusnom promenom nastaje novo društvo predlog osnivačkog akta, kao i predlog statuta tog društva ako je ono akcionarsko društvo;
- deobni bilans društva prenosioca, u slučaju statusne promene podele ili izdvajanja;
- spisak članova društva prenosioca, sa navođenjem nominalne vrednosti njihovih udela, odnosno akcija u društvu sticaocu, kao i udela, odnosno akcija koje stiču u društvu sticaocu;
- spisak zaposlenih u društvu prenosiocu čiji se radni odnos nastavlja u društvu sticaocu.
Plan podele privrednog društva mora biti sastavljen u pisanoj formi i overava se u skladu sa zakonom kojim se uređuje overa potpisa.
Odluka o statusnoj promeni i plan podele privrednog društva
Odlukom o statusnoj promeni skupština odobrava plan podele privrednog društva, koji je usvojio odbor direktora, odnosno nadzorni odbor ako je upravljanje društvom dvodomno.
U slučaju akcionarskog društva odluka o statusnoj promeni društva donosi se tročetvrtinskom većinom glasova prisutnih akcionara, ako statutom nije određena veća većina.
Ako kao rezultat statusne promene određeni članovi društva prenosioca postaju članovi društva sticaoca koji neograničeno solidarno odgovaraju za njegove obaveze, odluka o statusnoj promeni može se doneti samo uz njihovu saglasnost.
Skupština je dužna da istovremeno sa donošenjem odluke o statusnoj promeni:
- usvoji izmene i dopune osnivačkog akta, odnosno statuta u slučaju akcionarskog društva, ako društvo nastavlja da postoji;
- usvoji osnivački akt društva koje nastaje statusnom promenom, kao i statut tog društva ako je ono akcionarsko društvo;
- donese odluku o povećanju, odnosno smanjenju osnovnog kapitala u zavisnosti od vrste statusne promene.
Ako se statusnom promenom vrši zamena udela, odnosno akcija u drugačijoj srazmeri, odluka o statusnoj promeni mora da sadrži odredbu o tome da stupa na snagu davanjem pisane izjave od strane predsednika odbora direktora, odnosno predsednika nadzornog odbora društva ako je upravljanje društvom dvodomno, da se svaki član društva prenosioca saglasio da se statusnom promenom izvrši zamena udela, odnosno akcija u drugačijoj srazmeri, osim članova društva prenosioca koji koriste svoje pravo na isplatu umesto sticanja udela, odnosno akcija u društvu sticaocu u skladu sa članom 508. Zakona o privrednim društvima.
U slučaju akcionarskog društva, odluka o statusnoj promeni mora da sadrži odredbu o tome da stupa na snagu davanjem pisane izjave od strane predsednika odbora direktora, kao i predsednika nadzornog odbora ako je upravljanje društvom dvodomno, da su svi nesaglasni akcionari u celosti isplaćeni za vrednost svojih akcija u skladu sa članom 475. Zakona o privrednim društvima.
Stupanje na snagu plana podele privrednog društva
Plan podele privrednog društva stupa na snagu kada ga odlukom o statusnoj promeni odobri skupština društva koje sprovodi statusnu promenu, osim ako je tim planom predviđeno da stupa na snagu nekog kasnijeg datuma.
Saznajte više:
Statusne promene prema Zakonu o privrednim društvima – Pojam i vrste »
Registracija statusne promene i pravne posledice registracije statusne promene »