Osnovni kapital društva sa ograničenom odgovornošću može se smanjiti odlukom skupštine članova društva, ali ne ispod minimalnog osnovnog kapitala, koji iznosi najmanje 100 dinara, osim ako je posebnim zakonom predviđen veći iznos osnovnog kapitala za društva koja obavljaju određene delatnosti.
Odluka o smanjenju osnovnog kapitala društva sa ograničenom odgovornošću ispod minimalnog osnovnog kapitala može se doneti samo pod uslovom da se istovremeno sprovede i povećanje osnovnog kapitala, tako da kao rezultat tog smanjenja i povećanja osnovni kapital društva bude najmanje jednak minimalnom iznosu osnovnog kapitala, koji iznosi najmanje 100 dinara, osim ako je posebnim zakonom predviđen veći iznos osnovnog kapitala za društva koja obavljaju određene delatnosti.
Ako društvo sa ograničenom odgovornošću ne donese istovremeno i odluku o povećanju osnovnog kapitala ne sprovede to povećanje, odluka o smanjenju osnovnog kapitala ništava je.
Društvo sa ograničenom odgovornošću može doneti odluku kojom se istovremeno osnovni kapital društva smanjuje po jednom osnovu i povećava po drugom osnovu. U ovom slučaju primenjuju se odredbe Zakona o privrednim društvima o smanjenju i povećanju osnovnog kapitala društva.
Odredbe Zakona o privrednim društvima o povećanju i smanjenju osnovnog kapitala akcionarskog društva shodno se primenjuju i na povećanje i smanjenje osnovnog kapitala društva s ograničenom odgovornošću.
Društvo sa ograničenom odgovornošću je dužno da jednom godišnje, uz registraciju godišnjih finansijskih izveštaja u skladu sa zakonom koji uređuje računovodstvo i reviziju, registruje visinu osnovnog kapitala ako je u prethodnoj poslovnoj godini došlo do promene osnovnog kapitala, u skladu sa zakonom o registraciji.
Smanjenje osnovnog kapitala – donošenje i sadržaj odluke
Odluku o smanjenju osnovnog kapitala donosi skupština tročetvrtinskom većinom glasova prisutnih članova društva sa ograničenom odgovornošću.
Izuzetno, odluku o smanjenju osnovnog kapitala može doneti odbor direktora, odnosno nadzorni odbor ako je upravljanje društvom dvodomno, u slučaju poništenja sopstvenih udela društva sa ograničenom odgovornošću, ako je to ovlašćenje dato odlukom skupštine.
Odluka o smanjenju osnovnog kapitala registruje se u skladu sa zakonom o registraciji najkasnije u roku od tri meseca od dana donošenja.
Odluka o smanjenju osnovnog kapitala koja nije registrovana u skladu sa zakonom o registraciji najkasnije u roku od tri meseca od dana donošenja ništava je.
Odlukom o smanjenju osnovnog kapitala utvrđuju se cilj, obim i način tog smanjenja, a naročito da li se smanjenje osnovnog kapitala sprovodi u skladu sa odredbama o zaštiti poverilaca kod poništenja udela ili u skladu sa odredbama o zaštiti poverilaca kod smanjenja osnovnog kapitala bez promene neto imovine društva
Ako se smanjenje osnovnog kapitala vrši uz primenu odredaba o zaštiti poverilaca kod poništaja udela, odluka o smanjenju osnovnog kapitala sadrži i poziv poveriocima da prijave svoja potraživanja radi obezbeđenja.
Načini smanjenja osnovnog kapitala
Osnovni kapital društva sa ograničenom odgovornošću može se smanjiti:
- povlačenjem i poništenjem udela članova društva sa ograničenom odgovornošću
- poništenjem sopstvenih udela društva sa ograničenom odgovornošću;
Smanjenje osnovnog kapitala društva sa ograničenom odgovornoću vrši se uz primenu odredaba Zakona o privrednim društvima o zaštiti poverilaca, ako Zakonom o privrednim društvima nije drugačije propisano.
Zaštita poverilaca i smanjenje osnovnog kapitala
Registar privrednih subjekata objavljuje odluku o smanjenju osnovnog kapitala društva u neprekidnom trajanju od tri meseca počev od dana registracije.
Društvo sa ograničenom odgovornošću je dužno da poveriocima koji su poznati društvu, a čija pojedinačna potraživanja iznose najmanje 2.000.000 dinara u protivvrednosti bilo koje valute po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan registracije odluke o smanjenju osnovnog kapitala uputi i pisano obaveštenje o toj odluci, najkasnije 30 dana po sprovedenoj registraciji te odluke.
Poverioci čija su potraživanja, nezavisno od datuma dospeća, nastala pre isteka roka od 30 dana od dana objave odluke o smanjenju osnovnog kapitala društva mogu pisanim putem tražiti od društva obezbeđenje tih potraživanja do isteka perioda objave te odluke.
Poverioci koji su tražili obezbeđenje potraživanja i koji od društva ne dobiju obezbeđenje tih potraživanja u roku od tri meseca po isteku roka od tri meseca počev od dana registracije, niti im društvo izmiri ta potraživanja, mogu tužbom protiv društva pred nadležnim sudom tražiti ustanovljavanje obezbeđenja svojih potraživanja, pod uslovom da dokažu da je izmirenje njihovih potraživanja ugroženo predmetnim smanjenjem osnovnog kapitala.
Prilikom odlučivanja po tužbi sud će posebno voditi računa o tome da li je traženo obezbeđenje neophodno u cilju zaštite poverilaca imajući u vidu imovinu društva.
Izuzetno obezbeđenje potraživanja ne mogu tražiti:
- poverioci čija potraživanja spadaju u prvi ili drugi isplatni red u smislu zakona kojim se uređuje stečaj
- poverioci čije je potraživanje obezbeđeno.
U slučaju smanjenja osnovnog kapitala društvo može vršiti plaćanja članovima društva sa ograničenom odgovornošću samo po isteku roka od 30 dana od dana registracije smanjenja osnovnog kapitala u skladu sa zakonom o registraciji.
Izuzeci od primene odredaba o zaštiti poverilaca kod poništenja udela
Odredbe o zaštiti poverilaca ne primenjuju se u sledećim slučajevima:
- kada se poništavaju sopstveni udeli koje je društvo sa ograničenom odgovornošću besteretno steklo i koji su u potpunosti uplaćene
- kada se udeli koji su u potpunosti uplaćeni povlače i poništavaju isplatom na teret sredstava rezervi koje se mogu koristiti za te namene, pri čemu je društvo u obavezi da poštuje odredbe člana 275. Zakona o privrednim društvima o ograničenjima plaćanja.
Izuzeci od primene odredaba o zaštiti poverilaca kod smanjenja osnovnog kapitala bez promene neto imovine društva
Na smanjenje osnovnog kapitala društva koje nema za posledicu promenu neto imovine društva ne primenjuju se odredbe o zaštiti poverilaca.
Neto imovina društva sa ograničenom odgovornošću ne menja se u slučaju smanjenja osnovnog kapitala kojim se:
- pokrivaju gubici društva
- stvaraju ili povećavaju rezerve za pokrivanje budućih gubitaka društva ili za povećanje osnovnog kapitala iz neto imovine društva.
Smanjenje osnovnog kapitala društva kojim se pokrivaju gubici društva može se vršiti samo ako društvo ne raspolaže neraspoređenom dobiti i rezervama koje se mogu koristiti za te namene i u iznosu koji ne može biti veći od iznosa gubitaka koji se pokrivaju.
Rezerve po sprovedenom smanjenju kapitala ne mogu biti veće od 10% osnovnog kapitala.
Smanjenje osnovnog kapitala u slučaju kada smanjenje osnovnog kapitala društva nema za posledicu promenu neto imovine društva, ne može biti osnov za isplate članovima društva sa ograničenom odgovornošću ili oslobađanje članova društva sa ograničenom odgovornošću od obaveza uplate, odnosno unosa upisanih, a neuplaćenih, odnosno neunetih uloga u društvo.
Saznajte više:
Promena osnovnog kapitala »
Dodatne uplate člana privrednog društva »
Procena vrednosti nenovčanog uloga koga čine hartije od vrednosti »